قصه مد از کجا شروع شد
فراایران- مد و شیکپوشی مورد علاقه بیشتر آدمهاست. اینکه ظاهری خوب داشته باشیم و دیگران ما را شیکپوش بدانند برای اغلب ما جذاب است. با مدهای جدیدی که هر فصل وارد بازار میشوند، میتوانیم با شرط سنجش شرایط زمان و مکانی که در آن حضور داریم، در طرز پوشش و آرایش خودمان تغییراتی جالب توجه ایجاد کنیم.
صنعت مد، محصول عصر مدرن است. در واقع در قرن ۱۹ میلادی و پیش از آن، لباسها به صورت سنتی دوخته میشدند یعنی با دست و مخصوص یک فرد توسط خیاط آماده میشدند. اما در اوایل قرن بیستم با رشد تکنولوژیهای جدید مانند چرخ خیاطی، کارگاهها و تولیدیهای زیادی رونق گرفتند و انبوه لباسهای زنانه و مردانه دوخته و در فروشگاهها به نمایش گذاشته شدند. این صنعت نخستین بار در اروپا و بعد در آمریکا توسعه یافت و پس از آن به سایر مناطق از جمله ایران وارد شد.
در فرانسه که در واقع زادگاه مد است، رز برتین در سالهای قرن ۱۸ میلادی خیاط زبردست و مشهور ماری آنتوانت، ملکه فرانسه بود که به او لقب وزیر مد داده شده بود. وی مغازهای در پاریس داشت و تاثیر فوقالعادهای روی طرز پوشش ماری آنتوانت، این ملکه شیکپوش میگذاشت تا اینکه انقلاب کبیر فرانسه رخ داد و ملکه فرانسه زندانی شد. در دادگاهی که ماریآنتوانت را محاکمه کردند، وی رز برتین را به عنوان کسی که موجب شد تا او با دشمنانش با استایل خود مقابله کند، یاد کرد. در نهایت این ملکه اعدام شد و رز برتین به انگلستان فرار کرد.
یکی دیگر از نخستین طراحان مشهور، چارلز فردریک ورث انگلیسی بود که برچسب نام خود را روی لباسهایی که میدوخت، میزد. به این ترتیب میتوان او را به عنوان اولین طراح مد شناخت.
چارلز فردریک ورث که در پاریس زندگی میکرد، در آن زمان به عنوان برترین طراح مد شناخته شد. او خیاطان زیادی استخدام کرد تا کار خود را گسترش دهد. موفقیت وی به این دلیل بود که چارلز میتوانست آنچه که مد نظرش داشت و برای مشتریاناش مناسب بود را به آنها القا کند تا بپوشند.
در سالهای بعد طراحان مد زیادی در اروپا به خصوص فرانسه که همچنان مهد مد و شیکپوشی است، وارد این عرصه شدند. تا دوران بین دو جنگ جهانی که به عنوان عصر طلایی مد فرانسه شناخته شد. تغییرات بزرگی در این زمان اتفاق افتاد. لباسها به نسبت زمان قبل تنگ شدند و بانوان کلاههای متفاوتی به سر گذاشتند و اتومبیلها جای کالسکهها را گرفتند و بسیاری از زنان لباسهایی شبیه به لباسهای مردان پوشیدند و شروع به راندن اتومبیلها کردند. خانمهای ایرانی هم از این تغییر به دور نبودند و خیلی از آنها پوشش سنتی خود را کنار گذاشتند.
در دهههای بعد میلادی به خصوص دهههای ۷۰ و ۸۰ صنعت مد در اوج خود قرار گرفت، بطوریکه هنوز هم طراحی لباسها، آرایشهای صورت و موهای آن دوران بسیار معروف و خاطرهانگیز هستند.
به غیر از پاریس، شهرهای دیگر دنیا مانند میلان، لندن، توکیو و نیویورک هم بهعنوان پایتختهای مد در جهان مطرح شدهاند. شهرهای بزرگ ایتالیا مانند رم و فلورانس هم در زمینه مد فعال بوده و هستند اما میلان بهعنوان مهمترین شهر در صنعت مد در کشور ایتالیا شناخته شده است. میلان تاریخ با اهمیتی در صنعت مد، پارچه و لباس دارد. در قرن ۱۹ میلادی، این شهر به یکی از برجستهترین شهرهای اقتصادی ایتالیا بدل شد و البته باید گفت که مد میلان ملهم از مد پاریس است و تاثیر دوخت و طراحی خیاطان و طراحان پاریسی که در آن زمان مطرحترینها در دنیا بودند، روی میلانیها قابل ذکر و اهمیت است. اما آنچه که مسلم است، طراحی ساده و هوشمندانه طراحان مد میلانی تفاوتهای مهمی بین مد پاریس و میلان ایجاد کرده است.
همانطور که گفتیم شهرهای بزرگ دنیا هرکدام حرفی متفاوت در این صنعت برای گفتن دارند. تهران هم از این قاعده مستثنی نیست و با برگزاری هفته مد در دو سال گذشته، مدلها و طراحهای مطرحی معرفی شدهاند.
در قرن حاضر با وجود اینترنت و شبکههای تلویزیونی، معرفی مدهای جدید و مدلها و طراحان این صنعت بسیار آسان شده است. آنچه که باید همیشه در انتخاب نوع پوششی که مد شده در نظر داشته باشیم، انتخاب مد مناسب فصل سال، سن، قد، وزن، چهره، موقعیت اجتماعی و فرهنگ جامعه ماست.
نویسنده: آزاده ارشدی